Dzieje szkoły w Płokach w zarysie

Historia szkoły zaczyna się w momencie utworzenia w Płokach w 1819 r. obwodu szkolnego, który obejmował 169 domów zarówno tych znajdujących się w naszej miejscowości, jak i położonych we wsiach Czyżówka, Lgota, Psary i Ostrężnica. W tymże samym 1819 r. zapadła decyzja o zainicjowaniu działalności szkoły parafialnej. Jej budowa trwała prawie dwa lata, w okresie pomiędzy 15 lipca 1819 r. a 3 maja 1822 r. Ostatecznie do użytku oddano murowany, parterowy budynek posiadający jedną dużą salę, pomieszczenie dla nauczycieli, pokój mieszkalny oraz kuchnię. Szkoła nie miała piwnicy, dlatego obok niej postawiony został drewniany schowek, który spełniał funkcje gospodarcze. Z czasem zostanie dobudowane do niej drugie pomieszczenie przeznaczone do prowadzenia zajęć lekcyjnych. W pierwszym roku jej funkcjonowania uczyło się tutaj 70 dzieci, co jest bardzo dobrym wynikiem zważywszy, że mimo wielu starań w innych szkołach parafialnych ta frekwencja zazwyczaj bywała dużo niższa. Wynikała ona z braku zrozumienia dla potrzeb oświaty przez ubogą ludność wiejską, której wykształcenie bynajmniej nie gwarantowało poprawy sytuacji społecznej.

W przypadku budowy szkół grunt i budulec zazwyczaj oddawali dziedzic bądź też proboszcz. Do obowiązków dziedzica należało opłacenie rzemieślników, a ponadto przyjmował on obowiązek wyposażenia szkoły w potrzebny sprzęt, taki jak ławki czy tablice. Dostarczał także pieniądze na zakup materiałów piśmiennych. Fundatorami naszej szkoły byli ówcześni właściciele Płok, Jan Sylwester Rath, sędzia pokoju obwodu chrzanowskiego, oraz jego żona Agnieszka.

Poziom szkoły parafialnej zależał od opiekującego się nią i sprawującego nadzór Kościoła, w przypadku tutejszej szkoły opieka ta była zadowalająca. Trzeba też nadmienić, że szkoły parafialne zależne od łaski fundatora upadały często z chwilą jego śmierci, gdyż spadkobiercy nie zawsze podejmowali się dalszego finansowania ich potrzeb. W szkole w Płokach nic podobnego nie miało miejsca.

Program nauczania realizowany w szkole na tym początkowym etapie obejmował podstawowe wiadomości. Uczono w niej czytania, pisania i rachunków oraz nauki moralnej, katechizmu i religii. Tak jak w innych szkołach parafialnych zalecanymi metodami nauczania były katecheza i metoda literalno-tabelarna. Pierwsza polegała na sprawdzaniu wiadomości za pomocą odpowiednich pytań, metoda literalna natomiast polegała na zapisie przeznaczonych do pamięciowego opanowania zdań w postaci pierwszych liter poszczególnych wyrazów. Metodą stosowaną w pracy dydaktycznej było nauczanie zbiorowe polegające na tym, że nauczyciel miał uczyć jednocześnie całą klasę. Ponadto prowadzono nauczanie chóralne.

Nauka w szkole odbywała się w godzinach 8.00-11.00 i 13.00-16.00. Do szkoły uczęszczały dzieci w wieku 6-13 lat.

Około 1908 r. ks. Antoni Bodurkiewicz starał się o wybudowanie nowej szkoły, gdyż dotychczasowa, przez wiele lat nieremontowana oraz nierozbudowywana, popadła w ruinę i nie spełniała już swojego zadania.

Po I wojnie światowej szkoła w Płokach nadal była dwuklasowa, ale realizowała program szkoły czteroklasowej.

W 1930 r. w szkole pracowało 3 nauczycieli, a w dwóch salach naukę pobierało 119 uczniów. W takim stanie liczebnym kadrowym szkoła działała do wybuchu II wojny światowej.

Po zakończeniu wojny szkoła wznowiła swoją działalność, którą kontynuuje do dzisiaj. Mimo wielu zawirowań politycznych podtrzymała ona ciągłość pracy edukacyjnej, zmieniając tylko przez lata swój charakter i strukturę organizacyjną, wynikającą z uwarunkowań zewnętrznych, do których musiała się w danym momencie dostosować.